Otvorena Banka hrane u Nišu
Na konferenciji je predstavljana novoosnovana Banka Hrane Niš, a naviše govora na prvom panelu je bilo o bankama hrane kao uspešnim mehanizmima za održivo upravljanje viškovima hrane.
Svoje iskustvo su sa prisutnima podelili eksperti na ovu temu, predstavnici banaka hrane iz regiona, Duško Hristov, predsednik Banke hrane Makedonija, Benjamin Kermo, predsednik Banke hrane Bosna i Hercegovina, i Aleksandar Vidaković, predsednik Federacije Banaka hrane Srbija. O rezultatima istraživanja koje je sprovela PROTECTA na temu viškova hrane i potrebama za hranom na teritoriji Grada Niša je govorila predstavnica PROTECTA-e Aleksandra Savić.
Jedna od preporuka sa konferencije je da ukidanje PDV-a na donacije može doprineti da se veća količina hrane donira onima kojima je najpotrebnija. Proizvođačima i distributerima hrane se trenutno više isplati da hranu pri isteku roka uništavaju, tj odlažu na deponije, nego da plaćaju PDV i doniraju hranu. Ovakva situacija nas dovodi do toga da je preko 60% otpada na deponijama u Srbiji organskog porekla, što stvara ogromne ekološke probleme i efekat staklene bašte, a u isto vreme imamo veliki broj sugrađana koji nisu u stanju da obezbede pristojan obrok.
Phravdi Banka Hranakhi Kho Nish
Khi koferencija thani prestavimi neviosnovano Banka Hranaki Nish, a pobuder vakheriba kho jekhto paneli sine khotar banke hranake sar uspeshno mehanizmi vash odrzimo upraviphe vishakhoja hrana .
Plo iskustvo e prisutnencar podelindje ekspertija khe akhija tema , prestavnikhija banke khotar region , Dusko Hristov , presednik Banke hranake Makedonija , Benjamin Kermo presednik Bnke htrane Bosna hem Hercegovina , hem Aleksandar Vidakovic , presednik Federacije Banka hrane Srbija ,. Khotar rezultatija istrazivanja save thane sprovedime PROTECTA Alesandar Savic .
Jekh khotar preporukha khotar koferencija thani khaj ukhidanje PDV kho donacije shaj doprinesinol khaj pho bari kolichina hranakhi donirinolphe okholenge savenge najpotrebno .tj odlozinen kho deponije , nego te platinen PDV hem donirinen hrana . Asavkhi situacija anolamen dji khe odova khaj prekhal 60 % otpad kho deponije khi Srbija organsko porekhlo , so stvorinol bare ekoloshke problemija hem efectija staleno bashte , a kho isto vakhti isi baro numero dizutnegi save nane kho stanje te obezbedinen pristojno obrok .
……………………………………………………………
Kho Nish thano khi organizacija PROTEKTA ikherdi koferencija ,,Banka hrane sar mehanizam vash ikherdo upravljanje vishakoja hrane “.Koferencija realizujindja sar agorisimi manifestacija kho okvir projekhtiskho “Banka hrane Nis “ savo PROTEKTA sprovodinol uzal podrshka dizijakhi Nish Hem UNDP sar deo platforme vash odgovorno upravibe javne finansije , programiskho save finasirinel vlada Svedske .
Milan Stefanovic , PROTEKTA , organizatori koferencije phenol :
“Cilj amenge thano te phrava Banka hrane Nish Hem te ukljuchinamen kho red dizijengi Evropaki savi isi olen banka hrane Hem khe odova nachin reshina problemija vishkhoja hranakhe Najbaro deo odole hranakhe , khi zal , zavrshinol kho divlje deponije . Chak nesave 900.000 tone hrane pominenphe kho nivoSrbijaki vash bersh dive so stvorinol , paso avera problemija Hem ogromno ekoloshko problemi , emisija shtetno gasija emitujinenphe , efektija stakleno bashte , a takhodje stvorinol Hem ozbiljno ekonomskho problemi odoleskhe so unishtinophe hrana savi soj shaj isila oredjeno upotreba vrednost . Naravno najbaronumero socijalno karakteri khaj isiamen jekh baro procenat dizutnego savo trenutno bokhale numa nashti pheskhe te obezbedinol pristojno obrokh a amen isiamen bare kolichine hrane save frdenphe . Nane samoodova slichaj khe amende , odova sluchaj svuda khi Evropa hem Banka hrane Nish zvanicno akhalekoferencija pochmindjam te khera . Pasho diz Nish khauchara Hem Nishavskho okhrug.”
Jekh khotar o gostija sine hem Dusko Hristov , presednik Banke hrane Makedonija savo vakherol khotar deshebeshengo iskhustvo akhale organizacijakho khi Makedonija:
“Banka hrane Makedonija postojinol desh bersha . Amen phana 2011. nesar alam te shaj ova priduzena chlanica Evropske federacije baka hrane kho okvir savo poslujinol 240 bake hrane khaj thane 24 punopravne chlanice Hem pandj pridrudzena chlanica , khaj amen uzal Albanija , Slovenija , Malta Hem Rumunija . Amen bavinamen iskhluchivo vishakhoja hrane odova thano amaro cilj hem misija – nula gradinol kho drushtvo Hem nula propeli hrana savi javinolphe kho svakho proces . Pretezzno saradjujina operaraterijencar hranakhe odola thane proizvodjachija , distributerija hem trgovcija khe odova nachin uspina nesar khe akhala bersha naphalal vazda svest Hem kho institucije hemdrushtvo . Inache vash tomari informacija , kho amare drushtvija akhate . Makedonija , Srbija , Kosovo , Albanija …na postojinol izlaz “vishakho hranakho “kho zkonodavstvo . Odova thano najbaro problemi Hem khe tumende Hem khe amende . Paralelno khera kho izmene Hem dopuni odredime zakhonskha reshenja save thane khi snaga Hem khi Srbija Hem khi Makedonija , pa Hem regioni khaj trudinamen khe disavo nachin vazda nivo misliba khotar odola vishkhija hranakhe . Kho dnevno nivo pomozina manushenge . Negde 12 milijonja manusha thane khe amare plecha te phena Hem khe odova nachin trudinamen te pomozina . Majanglal gndinav khotar vishkhovija hranakhe , okola e kratko rokoja upotrebe Hem adjukar . Odova thano amaro cilj . E akhana isi Hem donacija save nane bash asvkhe , odnosno donacije khi hrana Hem amen tudidinamen trasparetno primina ,te regitrujinamen , spakujina kho odredjene pkhetija hem podelina okolenge khaskhe valan . Pretezno khera okolencar organizacije kho lokalno nivo Hem amaro cilj okola so ingarela odola lokalne zajednice svatinen khaj amen sar Banka hrane isiamen potrebe vash skadishno than , volenterija kha arakha Hem aver bucha numa amen nasijamtrgoviskha organizacija . Odova skladishnio than Hem vozilo vash distribucija hranaklhe Hem odova lochardja amenge I buti .
Isidora Smigic , saradinica vash regulatornu reformu khotar NALED thani khe akahja thema pendja :
“ Tema hrane Hem poljoprivreda thani neshto so sare bavinamen vech but bersh Hem maj anglal , doniranje hrane sar jekh khotar prioritetamaro savez vash hrana Hem poljoprivreda neshto kho savo intezivno khera buti , adjukhare I saradnja akhale sa organizacijencar pha ukljuchimo hem organizacije banke hrane neshto so amenge bitno Hem khaj dikha potecijal khaj akhija oblast savi thani chache bitno unapredimi , sar regulatorno , khaj thani defitivno potrebna te izmeninophe nesave propisija , zakhon , pravilnikhija Hem adjukhar phanada , numa Hem naregulatorno , te organizujinolaphe but edukativne kampanje save thane potrebna te shaj phoshukar uspostavinen saradnje lokalne samouprave , so thano adjukhar , but bitno kho proces doniranje hranakhe , adjukhare khaj thano NALED nesar objedinindja sa akhala temekho jekh than Hem kerdja aver Hem analiza savi objavindjam majanglal akahava bersh , savo izlistinol sa preporukhe .Analiza mothovi khaj maj anglal , doniranje hrane duplirindja kho 2020 . bersh kho odnos 2019. ko kolichine hranakhe , a so tichinolphe vrednostija hranakhe odija vrednost chak Hem vishe but duplirindja . Vrednost donirime hranakhe kho 2020 . bersh thani neshto phobuderi 160%vredostija kho 2019 . Podatkhe mothovena khaj thani pandemija nesar utichindja khe akhija oblast Hem khaj o tim nesar podstakhnindja akhale tematar dodathno vakherolphe .”
Khi Severno Makedonija Banka hrane isi prekal hiljada korisnikhija . I Metoda biribaskhi okolengi savege thani pomoch valjan Dusko Hristov , presednik Banke hrane Makedonije penol :
“Kho duj nachinija arakha odola porodice . Banka hrane kherena nonstop khi pandemija . Nane odija pandemija khotar okova bersh amen khera khi pandemija savi vikhiniphe chororiphe . Trudinamen te khera buti e Centrija vash socijalnai rad khaj djana bar 50% odola listija nane “ chiste “ ( nane brishime nesave manusha kaskhe mulje , nesave iselindjephe , a phana uvekh thane khe odola liste ). Amen trudinamen partnerijenge organizacijencar – soskhe me khotar Skoplja , na djanav sar thano khi Bitolja numa nekho khotar Beograd , na djanel sar thano kho Nish , te khera mreza nevladinih organizacija save kheren kho tereni Hem on potvrdinen odredime sluchajija – dali odova manush numa porodica shaj te dobinol pomoch khi hrana , soskhe amen samo odija pomoch hem pruzina . Moara te phenav Hem akhava -92% numa manusha khi komuna Centar khi Skoplja kheren Roma . Amen djana khaj o Roma skoro svuda , Prvo thane kho udar khana thano o chororiphe kho puchiba .”
Milan Stefanovic , organizatori koferecijakho kho zakhljuchak vakheri :
“Odova soj thano bitno te vakheriphe thano khaj I banka hrane Nish , akho soj thani terni baka hrane kho region vech pendjarutni khi Federacija baka hrane Srbija . Dobindjam poziv te ova olenge chlanija akhate khi koferencija isiamen prestavnikhija Hem Banka hranakhe Bosne hem Hercegovina , hem Makedonija save alje ple iskhustvija , soskhe pobuder kerdje buti amendar,pomozinen Hem kupate pokushina te khera regionalna inicijativa soskhe so problemi bokhalipaskho Hem chororipaskho thano isto vash sa kho Balkan .”
“Jekh khotar I preporukha khotar koferencija thani te cindenphe o PDV kho donacije shaj doprinela te phobari kholichina hrane donirinophe okolenge savege thani potrebno . Proizvodjachijenge hem Distributerijenge hrane thane trenutno pobuderi isplatinophe I hrana khana istekhini rok unishtibaskhe , tj. Odlazinen kho deponije nego te platinen PDV Hem donirinen hrana .”
Ovaj Tv paket je deo projekta „Točak sudbine – Rromani rrota“ koji je sufinansiran sredstvima iz budžeta grada Niša, na osnovu konkursa za sufinansiranje medijskih sadržaja u 2021.godini, stavovi izneti u ovom video materijalu predstavljaju stavove autora projekta nužno ne izražavaju stavove Grada Niša.
