Pandemija telal o anav „chororipa“ko akala thana uvek egzistirini

NVO“ Protekta “ uzalo podrshka dizijaki  Nish , UNDP hem uzalo  finacisko podrshka Vlada Shvedska , organizujindja koferencija khe savi kerdi Banka hranake Nish ,  sar deo khotar platforma bash odgovorno upravipe  javne  finasijencar . Khotar ciljevija akhale projektistar  vakherdja thano Milan Stefanovic  khotar “ Protekta “

„Cilj amenge thano te prava Banka hranake Nish hem te ukljuchinamen ano dizija khi Evropa save isi olen Banka hranake hem khe odova nachin reshinen o problemija khotar o pobuder hrana. Najbaro deo odole hranake , khi zal zavrshinol kho divlje deponije hem kho deponije . Chak sar 900.000 tonija hrane pominolphe kho nivo Srbija bash bersh dive , so stvorinol agle sarende problemi hem baro ekoloshki problemi emisije bilache gasijengo mukhenaphe , efekti stakleno bashchengo, hem adjahare stvorinela hem ozbiljno ekonomsko  problemi odoleske so unishtinophe hrana savi isiola phanda odredjeno upotrebno vrednost . Najbaro problemi socijalno karakteristikako khaj isi amen baro procenat dizutnego save trenutno thane bokhale numa okolenge save nashti the obzbedinen peske pristojno obrok, amen isi amen adobokar bare kolichine hranake savi frdophe . Nane o sluchaj samo amende , odova sluchaj thano hem ani evropa hem svugda khi lumija , odoleske akhala Banke kherenaphe .,,Protekta “ Pendjardja kvaliteti akale idejakhi hem Banka hrane Nish zvanichno akale koferencija pochminol te kherol buthi hem anglo Nish kha uchara hem Nishavski okrug .“

Jekh kothar uchesnikija khupate sine thano hem Dusko Hristov , presedniko Banke hrane Severno Makedonijake . Vakherdja khotar keribe buthi akhale institucijakhe :

Banka hranake khi Mkedonija postojinol 10 tekvash bersh . Amen 2011. aljam dji khe odova khaj shaj ova chlanica Evropske federacije banka hrane , save isiola 240 banke hrane 24 perdoravne  hem 5 pridruzne chlanice , khaj hem amen ( Albanija , Slovenija , Malta , , Rumunija  hem Severna Makedonija )dji akhana . cilj hem misija – Nula bukhaliba  kho drushtvo  hem Nula frdipha hrane,  savo javinophe  khe svako proces . Pophare saradjujina operatierijencar hrane , odola thane pophare  trin kategorije : proizodjachija , distributerija  hem trgovcija  hem khe odova nachin  uspina  nesar  bershencar naphalal nesar  te vazda svest  hem kho institucije  hem kho drushtvo khaj povishe hrana isi . Kerko thano problemi so ni kho ano amaro zakonodavstvo, ni ano jekh puhv  trujal amende ,zakon na pendjarol termin – vishako hranako . Odva thano  kerko problemi . Pokushina  te vazda  nivo mislibasko  khotar odola vishako hranake kho drushtvo .

Kho divesko nivo pomozina manushenge – khotar 12 milionja  manusha  thane khe amare dume  adjahare te phenav . Prvo  vakhera  khotar o vishakija hranake  save isi kratko  roko upotrebe , numa isi hem donacije hrane po bare rokoa  asvakhe  isporukhe  trasparentno  primina  hem onada  odija hrana  pakujina  hem dostavina  okolenge  kaske valani . Povishe khera  organizacijencar  kho lokalno nivo  hem  amaro cilj sa odola komune , gradonachelnike animirina te svatinen save problemijencar arakhaphe . Amenge valjani  skladishni prostor , volonterija hem vozachija shaj  te obezbedina , numa lokalne samouprave kha pomozinen amen pobuderi ako omoguchinen odova so valjani  skladishni  prostor .“

Naled akahava bersh kerdja  analiza  sar te utvrdinol dali basho vakhiti pandemijako donirindjaphe pobuder hrana . Kotar odova  vakerdja  Isidora Smigic, saradnica bash regulatornu  reformu  khotar NALED :

,,NALED akhale tema  baviniphe but bersh hem anglo sa , doniranje hranake sar jekh khotar prioriteti amare savezisko  bash hrana  hem poljoprivreda  thani neshto khe savo intezivno kera buthi , adjahare akahaja saradnja akahale organizicijencar , ukljuchime hem naravno  hem organizacije  banke hrane  neshto soj amenge bitno  hem  khaj dikha  potencijali  khaj akhaja oblast  unapredinophe , sar regulatorno , khaj  definitivno  potrebno  izmena  nesave propisija , zakon , pravilnikija  itd , numa hem neregulatorno , kho smisao  the organiznophe  buth edukativne  kampanje  save thane potrebna te shaj poshukare uspostaviolphe  saradnja e lokalne samoupravencar , soj thano but bithno kho proces  doniriba hrana , adjahar khaj NALED  objedindja sa akahala theme kho jekh than hem kerdjam , hem analiza  savi objavindjam rano akale bersheste savi izlistinol  sa preporuke  save pripremindjam . Analiza mothovi  khaj  doniranje hrane  duplirindja kho 2020. Bersheste a na sar  kho 2019 . Sar so pendjam kho sa o kolichine hrane , a so vakherolaphe  basho vrednost  hranake , odija vrednost  odija vrednost so povishe duplirinophe . Podatke  mothovena  khaj i pandemija  utichindja  khe akhija oblast  hem znachajno motivisindja  donatorijen , anglune  khotar sektor  privreda  te pomozinen  socijalno ugrozime kategorije  hem  nesar postaknindja akhale thematar pana vakherolaphe .“

Khi Severno Makedonija  Banka  hrane isi 1.000 korisnikija save thane odabirime  kho posebno nachin .

Dusko Hristov, presednik Banke hrane khi Severno Makedonija : Postojinen duj nachinija khe savo arakha porodice  savi valani pomoch .Banka hrane kerena non-stop khi pandemija – amen khera khi pandemija savi akhardol chororiphe . Trudinamen  te khera e Centrijencar bash socijalna bucha  save nane olen precizno evidencija , pa trudinamen partnerske organizacijencar  khotar razna  dizija te khera lanco , mreza  nevladinih  organizacija  save keren kho terenija  sar bi birinena okolen manushen kaske valani ppobuderi pomoch . Mora te phenav hem khaj 92% manusha khi opshtina  Centar khi Skoplja koristinen usluge  Banke hrane odola thane o Roma . Amen valani te djana khaj svuda Roma prve thane kho udar chororiphasko.“ Panlja thano Hristov.

Jekh  khotar preporuka koferencija  inicijativa te cidelaphe PDV  kho donacije  so bi anela pobari kolichina hranake donirinen. Proizvodjacijege  hem distribucijonege  hrane trenutno povishe isplatinophe khaj i hrana savi  sigate nakhela o rok  unishtinophe , a dova odlozinen kho deponije , poshukare  te donirinen ola hem platinen PDV , vakherdo  thano prilikake formiranje Banke hrane Nish .

“Keriba taro akava tekst shaisarda EUROPEAN endowment for democracy. Gndipa thaj ramosardipa ko akava teksti sikavena gndipa taro autori ko projekti „ Dodatna podrška EU medijima u Srbiji tokom pandemije COVID-19 – Podrška Roma World“ thaj na sikavi gndipa taro EUROPEAN endowment for democracy.“