Dijalogija dji ko avri taro ekstremizam

Manushengi priroda korkore pe peste nane than kaj shaj te arakhe odgovorija pojava terorizma , numa chache nashti nasha odolestar kho komshije aver faktorija , socijalne hem ekonomske problemija , chororipe hem tudzo disve drushvene grupe hem slojija.

Ani grupa objektivno drushvene faktorija save lengarena subjektivno , radikalne stavija hem te svatinen terorizam sar legitimno  hem jek sredstvo , shaj  svrstina nesave priznate hem khotar medzunarodno institucija , a odola ; produzeno nanereshime kon,fliktija nedostatko vladavine prava, krshinena manushikane pravija , nacionalne hem verska  diskriminacija , politichko iskljucheno ,socioekonomska marginalizacija  hem nedostatko shukar te upravinen. Osechaj viktimizacije , nepravda , frustracija , ponizime ,revoltirime … shaj te utichinol ko razvoj negativne osechanje, naosugurime  indetiteti hem pripadnikija , so shaj ordzinolpe  khi reakcija disavencar prema drushtvo.

Izgradnja otpornostija zajednica kho nasilno ekstremizam kho zapadno Balkan o projekti vikinolape savo khotar 2020.bersh sprovodinen khi Crna Gora, Albanija , Bosna ,Severno Makedonija Kosovo hem Srbija .

Zibija Sarenkapic , khotar centar DAMAD khotar Novi Pazar vakerdza sigate khi tribina savi thani , ano okvir projektiske hine odrzime hem ano Nish, savo prekal NVO Protekta ukljuchindzape ano rodipe reshenje bashi institucijaonalno borba protiv ekstremizma.

Gospodja Sarenkapic hine kho chefi bashi Produkcija Roma World te odgovorini ko nesave puchiba.

Ekstremizam thano sa po but prisutno, pochminol khotar politika ,sa dzi kho rasno versko, polno pa sa dzi ko navijachko.

Soj tani sushtina projektiski ?

“ Projekat thano usmerimo sushtinski kho zoraljipe civilno drushtvo hem doprinisinol civilno drushtvo prevencija hem suzbijanje eksteremizma hem radikalizam primarno, kho nacinalno nivo , soske thano ko anav projektisko posebno vakerdo kaj o zajednice  kho prvo than , a me sijum odija kaj ka o zajednice chitinav  sar  lokalne  zajednice , hem ako shaj chitinolape  hem sar nacionalne zajednice kho okova smisao drzavake . O dzivdipa na nakela kho nivo drzave sar pstrakcija nego odvinol kho lokalno nivo pa o proces  radikalizacijako hem ektremizacije disavencar  hem drushtva khi celina  desinolpe kho lokalno nivo. Projekti achilo  khaj khi celo phuv khaj sprovodinolpe, te zorjacheripe hem civilno drushtvo numa hem prestavnikija institucijako , ukljuchime hem medije hem akademsko zajednica khaj kesar ujedninina razumevanje  – sa problemija  aven amenge khotar ISIL hem sa problemijaaven amenge khotar islam.“

– Sar mislinen te borinen tumen protiv  ekstremizam ,koj tumenge partneri hem save grupe thane najugrozime?

“ Sushtina thani zapravo, kaj svako zajednica , svako sredina isi phe  uzrokija save ingarel khi ekstremizacija ,numa kho proces  radikalizacije, kaj tane o terne najbare zrtve . Angleder, kho periodi 2014-2018 bersh institucije razumindze kaj valjan  te borinamen protiv  ekstremistichkihe grupe , te indefikujina, cida khotar zajednica hem khe odova nachin reshina o problemija. Mothovdzape khaj i radikalizacija  individualni hem grupno proces  save thane posledica ralichita drushvene izazovija  save thane o manusha izlozime , ako isi tumen bobuder bersha , tumen sijen ano stanje te trasformishinen odova , te roden nesoste te reshinen problemija , ako isi tumen 18,25 numa pohari bersha ,tumen mangen reshenje odma. Tumen mangen o institucije te pomozinen tumen te reshinen odola problemija .

Terne talo rizik khotar eksteremizam sa tane terne manusha save isi ljen but problemija , nane olen reshenje.Ako khi shkola dobinen pomoch hem podrshka, ako kho centar bash socijalni rad dobinol  pomoch hem podrshka ako o medije dobinol pomoch  ano smisao tumachinen problemi ano savo nalaziol pe , onda kha avol amen situacija kaj but terne ka oven ki ivica ekstremizma , numa namagol te zagazinol kho nasilje , a odija thani granica  dzi kaj zapravo jedinstveno lokalno odgovor  shaj  te ingari amen , dzi ke okija granica sprechavanja , Prevencija  te ovel te dichol nareshimo problemi ma zagazin ko rodibe reshenje drumeja nasilje.“

– Soj thano puchiba ekstremizma specifichno bash Srbija ?

,,Vazno mange but te vakerav kaj ki celo phuv isi amen desnica savi prosto na vikina  ekstemizmom hem odova nane shukar . Amen vikina olen  samo desnica  , numa desnichari , numa nesavo puti fashisti, a vazno te vikina olen ekstremistija te dzana kaj angle amende isi amen organizujime  hem fokusirime  manusha  na trpinen pe averencar  hem spremno thane te upotrebinen nasilje te shaj pi ideologija sprovodinena .

Na zalost , sar hem medije hem nevladine organizacije shaj te na achoven te mothoven kho problemija , shaj te nudinen reshenje , shaj te nudinen model hem shukar praksa , numa amen na reshina problemija , nazalost. ako drushtvo na poravninol ano  isto rig amen , ano najshukar sluchaj ka stargririna, pare ka napredujina ako nahinam udruzime ko isto cilj,“ panlja i Zibija Sarenkapic, khotar  Kulturni centar DAMAD kohtar Novi Pazar.

“Keriba taro akava tekst shaisarda EUROPEAN endowment for democracy. Gndipa thaj ramosardipa ko akava teksti sikavena gndipa taro autori ko projekti „ Dodatna podrška EU medijima u Srbiji tokom pandemije COVID-19 – Podrška Roma World“ thaj na sikavi gndipa taro EUROPEAN endowment for democracy.“