Da li pored novčane socijalne pomoći, mogu da ostvarim još neko pravo iz domena socijalne zaštite?
Socijalna zaštita, u smislu ovog zakona, jeste organizovana društvena delatnost od javnog interesa čiji je cilj pružanje pomoći i osnaživanje za samostalan i produktivan život u društvu pojedinaca i porodica, kao i sprečavanje nastajanja i otklanjanje posledica socijalne isključenosti.
Jedan od ciljeva socijalne zaštite je:
- dostići, odnosno održavati minimalnu materijalnu sigurnost i nezavisnost pojedinca i porodice u zadovoljavanju životnih potreba;
Podatak o broju korisnika socijalne pomoći u Nišu varira od preioda do perioda zbog toga jer korisnici socijalne pomoći u jednom trenutku imaju prekid od tri meseca, ali neki broj o kojem možemo da razgovramo je oko 5 hiljada i sedamsto korisnika , a nekada ide i do 6 hiljada, napominje direktor Centra za socijaln rad Sveti Sava.
Opšti uslovi za ostvarivanje prava na novčanu socijalnu pomoć:
Pravo na novčanu socijalnu pomoć može ostvariti pojedinac, odnosno porodica:
- ako nema drugih nepokretnosti, osim stambenog prostora koji odgovara potrebama pojedinca, odnosno porodice i zemljišta u površini do 0,5 hektara;
- ako pojedinac, odnosno član porodice nije prodao ili poklonio nepokretnu imovinu ili se odrekao prava na nasleđivanje nepokretne imovine ili ako je protekao period u kojem bi, od tržišne vrednosti nepokretne imovine koju je prodao, poklonio ili se odrekao prava na nasleđivanje, mogao obezbeđivati pomoć u smislu ovog zakona;
- ako pojedinac, odnosno član porodice ne poseduje pokretnu imovinu čijim korišćenjem ili otuđenjem, bez ugrožavanja osnovnih životnih potreba, može da obezbedi sredstva u visini šestostrukog iznosa novčane socijalne pomoći koja bi mu bila utvrđena po ovom zakonu u momentu podnošenja zahteva za novčanu socijalnu pomoć;
- ako pojedinac, odnosno član porodice nije zaključio ugovor o doživotnom izdržavanju.
- Pravo na novčanu socijalnu pomoć mogu ostvariti i pojedinac koji je nesposoban za rad, odnosno porodica čiji su svi članovi nesposobni za rad, ako pored stambenog prostora koji odgovara potrebama porodice imaju zemljište u površini do jednog hektara.
- Izuzetno, pravo na novčanu socijalnu pomoć može ostvariti pojedinac, odnosno porodica koji ne ispunjava uslove iz stava 1. Zakona o socijalnoj zaštiti tačka 1) i stava 2. ovog člana ako centru zasocijalni rad da saglasnost za upis hipoteke na svoje nepokretnosti radi obezbeđenja namirenja potraživanja u visini valorizovanog iznosa isplaćene novčane socijalne pomoći.
Iznos novčane socijalne pomoći
U „Sl. glasniku RS“, br. 115/2022 objavljeno je Rešenje o nominalnim iznosima novčane socijalne pomoći koje se primenjuje počev od utvrđivanja prava na novčanu socijalnu pomoć za oktobar 2022. godine.
Nominalni iznosi novčane socijalne pomoći sada su:
1) za pojedinca, odnosno nosioca prava u porodici u visini 1 od osnovice ili 10.385,00 dinara;
2) za svaku narednu odraslu osobu u porodici u visini 0,5 od osnovice ili 5.193,00 dinara;
3) za dete do 18 godina u visini 0,3 od osnovice ili 3.116,00 dinara.
„Pravo na jednokratnu novčanu pomoć imaju radno sposobni – preko radnog angažovanja, a nesposobni za rad i deca imaju pravo i na kupovinu udžbenika, školskog pribora, lekova …, sve zavisi od toga zašta se osoba obraća, odnosno za koji vid pomoći. Mogu reći da se i za ovaj oblik pomoći ne čeka dugo na isplatu. Postoji i pravo na oslobađanje od dela plaćanja komunalija, ali se za to morate prijaviti, takođe morate imati dve usluge odnosno da plaćate utrošenu vodu i iznošenje smeća, dakle može da se izabere, umanjiti račun za grejanje, vodu ili iznošenje smeća, račun se umanjuje za 30 procenata. Takođe postoji Uredba o energetski zaštićenom kupcu za plaćanje potrošnje električne energije, narodna kuhinja kao još jedan vid usluge koja broji oko 1000 korisnika. Takođe korisnici novčane pomoći mogu da koriste i uslugu ukopa preminulog člana porodice koja je besplatna, ističe Zoran Jović direktor Centra za socijalni rad Sveti Sava „
Ko se smatra nesposobnim za rad?
Kao nesposobni za rad smatraju se:
- žena starija od 60 godina i muškarac stariji od 65 godina;
- dete do 15 godina, a starija deca ako su na redovnom školovanju;
- mladi na redovnom školovanju, najkasnije do navršene 26. godine života;
- osoba koju je Fond za penzijsko i invalidsko osiguranje proglasio potpuno nesposobnom za rad;
- trudnice i roditelj deteta koji koristi porodiljsko odsustvo i odsustvo radi nege deteta;
- nezaposlena osoba koje se stara o članu porodice koji dobija dodatak za tuđu negu i pomoć;
- osoba sa invaliditetom kojoj je komisija Nacionalne službe za zapošljavanje utvrdila treći stepen radne sposobnosti;
- osoba za koju je pokrenut postupak utvrđivanja radne sposobnosti ili lišavanja poslovne sposobnosti — dok taj postupak traje.
Ako je neko na školovanju, obuci ili nekoj drugoj vrsti angažovanja u skladu sa sporazumom koji je sklopio sa centrom za socijalni rad, smatra se nesposobnim za rad dok to traje.
Uslovi za radno sposobne osobe
Pravo na novčanu socijalnu pomoć može ostvariti i radno sposobna osoba:
- ako se nalazi na školovanju ili osposobljavanju za rad;
- ako se vodi na evidenciji nezaposlenih, a nije odbila ponuđeno zaposlenje ili stručno osposobljavanje;
- ako joj je prestao radni odnos, ali ne njenom voljom, saglasnošću ili krivicom (zbog disciplinske ili krivične odgovornosti), osim ako je od prestanka rada proteklo godinu dana ili je po prestanku radnog odnosa nastupila nesposobnost za rad;
- ako se sama stara o svom detetu sa smetnjama u razvoju, tako da ne može da bude radno angažovana.
Na sednici Skupštine Grada Niša 15.11.2022.godine, usvojena je nova Strategija rada Socijalnog centra, koja se odnosi na period od 2022. do 2026. godine. Nove usluge su uključene pre svega u domen pomoći ugroženoj deci.
„U strategiji smo prepoznali i otvaranje usluga pri našoj regionalnoj Sigurnoj kući za žene i decu žrtve porodičnog nasilja, uvođenjem usluge savetovališta za rad sa decom koja trpe najteže oblike nasilja sa akcentom na seksualno zlostavljanje dece u ovom delu Srbije. Takođe je dokumentom prepoznato deinstitunalizacija ustanova domskog tipa. Već smo uveliko krenuli da radimo na tome. Dom za decu bez roditeljskog staranja „Duško Radović“ u Nišu uveo uslugu prihvatilišta za decu koja su iz disfunkcionalnih porodica, praktično lišena starateljstva i prihvaćena u tom domu“, navela je Dušica Davidović, zamenica gradonačelnice. „Grad Niš je takođe preduzeo mere da najugroženiji sugrađani dobiju jednokratnu uvećanu novčanu pomoć za kupovinu ogreva ili za pokrivanje nekih troškova električne energije. Iz budžeta Grada smo izdvojili povećana sredstva za te potrebe“, poručila je Dušica Davidović.
Uzaro azhutipe ko saja , da li isima hakaj ko aver azhutipa taro socijalno arakhipa
Socijalna zashtita , kho smisao akhale zakhoniskho ,thano organizovano drushtvo delatnost khotar javno interesija save thane cilj dendo pomoch hem zoraliphe vash samostalno hem produktivno djivdipha kho drushtvo pojedincinege hem porodica , sar hem sprecime kherde hem cidiphe posledice socijalne iskljuchenost.
Jekh khotar o ciljija socijalne zashtite thano:
- te resolphe ,te ikheriphe minimalno materijalno sigurnost hem nezavisnot hem jekheskho hem porodice kho zadovoljavanje djivdiphaskhe potrebe ;
Podatakh khotar o numero korisnikhijengo socijalne pomochiskho kho Nish varirinol khotar period dji period odoleskhe o korisnikhija socijalne pomochi kho jekh trenutkho isiolen prekhid khotar trin masekh ,ama nesavo numero savo shaj te khera lafi thano khotar 5 hiljada hem eftashol khorisnikhija , nesvo phuti djal hem dji 6 hiljada , napominol diretori Centar vash socijalno buti Sveti Sava .
Opshte uslovija vash ostaribe pravo kho novchano socijalno pomoch :
Pravo kho navchano socijalno pomoch shaj te kheren pojedincija , te vakhera porodica :
- Akho nane aver nepokretnostija , osim stambeno prostor savo odgovorinol savo odgovorinol porebenge pojedincijenge , tephena hem phuv khi povrshina dji 0,5 hektarija ;
- akho pojednici , tephena chlani porodicakho na bikhindja numa pokhlonindja neokhretno imovina numa odrekhnindjaphe prava kho nasledje nepokhretno imovinakhe numa akho nakhavdja period khe savo , khotar trzishno vrednost nepokhretne imovinakhe savi bikhindja ,pokhlonindja numa odrekhnindjaphe prava kho nasledjivanje , shajindja te obezbedinol pomoch kho smisao akhale zakhoniskho ;
- akho pojedinci n tephena chlani porodicakho na posedujinol pokhretno imovina savo khorishenje numa otudjime , bizo ugrozavanje osnovne djivdiphakhe poterebe ,shaj te obezbedinol sredstva kho uchiphe shovstrukho iznos lovengo socijalne pomochi savo bi ovela oleskhe utvrdimi pe akhale zakhoniskho kho momenti temukhel zahtev vash novchano socijalno pomoch ;
- akho pojedinci ,tephena chlani porodicakho na phanlja ugovor khotar dozivotno ikheriba .
- Pravo kho socijalno pomoch shaj kheren hem pojednicija savo thano nesposobno vash buti , tephena porodica save thane sa o chlanija nesposobne vash buti , akho anglo stabeno than savo odgovorinol potrebe porodicakhe isolen phuv khi povrshina dji kho jekh hektar .
- Izuzetno, pravo khi novčanu socijalnu pomohć shaj ostvarinen pojedinac,tephena porodica savo na ispuninol uslove khotar stava 1. Zakona khotar socijalno zaštitita tačka 1) hem stava 2. akhale članiskho ako centar vash socijalni rad dela saglasnost vash upis hipoteke kho plo nepokretnost odoleskhe obezbedimi namirimi rodela kho uchipe visini valorizovanog iznos isplatimo novčane socijalne pomoći.
Iznos novčane socijalne pomoći
U „Sl. glasniku RS“, br. 115/2022 objavimo thano Rešenje khotar normalno iznosi novčane socijalne pomoći save primeninen počminela khotar utvrđivanja prava kho novčanu socijalnu pomoć vash oktobar 2022. bersh .
Nominalni iznosi novčane socijalne pomoći akhana thane :
1) vash pojedinco, tephena nosioca prava khi porodica khi uchiphe 1khotar osnovica numa 10.385,00 dinara;
2) vash svaki narednu bari osoba khi porodica kho uchiphe 0,5 khotar osnovica numa 5.193,00 dinara;
3) vash chave dji 18 bersh kho uchipe 0,3 osnovica khotar osnovica kho uchiphe numa 3.116,00.
,, Prava khi jekhkratkhotrajno novchano pomoch isi radno spssobne – prekhal radno angazovanje , nesposobni vash buti hem chave isiolen phravo hem kho khiniba udzbenikhija ,shkholakho pribor , ilachija …, sa zavisinol soskhe i osoba obratinophe vash savo pomoch . Shaj phenav khaj vash akhava dikhiba pomochiskho na adzikheriphe butvash isplata . Postojinol hem pravo kho oslobodiphe khotar platiba komunalija ,ama odova vash odova mora te prijavinentumen adjukhare mora te ovoltumen duj usluge tephena so platinentoshimo phani hem frdipha djubra ,adjukhare shaj birine ,te smanjine o rachuni vash grejanje ,phani numa frdipha djubra ,rachuni smanjinolphe vash 30 procenata .Adjukhare postojinol Uredba khotar energetskhi zashtichenom kupci vash platiba troshiba elktichno energija ,narodna kuhinja sar phana jekh usluga savi genol 1000 korisnikjija .Adjukhare korisnikhija socijalne pomochshaj te khoristinen hem usluga tehanol mule chlani porodicakho savi thani besplatno ,istakhninol Zoran Jovic direktor Centar vash socijalni buti Sveti Sava ,,
Ko smatriniphe nesposobnim vash buti ?
Sar nesposobni vash buti smatrinenphe :
- romi phurani khotar 60 bersh hem rom phurane khotar 65 bersh ;
- chavo dji 15 ,pophurane chave akho thane kho redovno skholovanje ;
- therne kho redovno shkolovanje , najkasno dji kho pherde 26. bersh djivdiphasko ;
- osoba savi thano Fond vash penziskho hem invaliskho osiguranje proglasindje osoba potpuno nesposobno vash buti ;
- khamnja hem roditeljija chaveskho save khoristinen porodiljskho odsustvo hem odsustvo vash nega chaveskhi ;
- nezaposlena osoba savo arakhi khotar o chlani porodicakho savo dobinol dodatak vash tudza nega hem pomoch ;
- osoba invaliditeja savi thani i komisija Ncionalne slizbe vash zaposhljavane utvrdindja trito stepen radno sposobost;
- osoba vah savi pokrenimi postupkho utvdjivanja radne sposobosti numa mukhena sposobost -dok odova postupakh traini.
Akho thano nekho kho shkolovanje , obukha numa nesavi aver dujto vrsta angazovanje kho sklad sporazumija savo thnao panlja centrija vash socijalni buti , smatrinol phe nesposobno vash buti dokhli odova trajinol .
Uslovija vash radno sposobne osobe :
Pravo khi novchano socijalno pomoch shaj te ostvarinen hem radno sposobna osoba :
- akho nalazinolphe kho shkolovanje numa ososibinolphe vash buti ;
- akho vodinelaphe khi evidencija bibuchakho ,a na odbindja ponuda buchakhe numa struchno osposobljovanje ;
- akho acchilo lakhi buti , ama na lakhe chefija ,saglasnotija numa krivica ( vash disciplinskho numa krivichno odgovornost ),osim akho khotar o prestanak buchakho nakhla bersh dive numa thano kho radno odos nasvalilo vash buti;
- akho khorore dikhela phe chave smetnjencar ano razvoj , adjukhare khaj nashti ovol radno angazujime.
- Ki kedimi taro Foro Nish 15.11.2022.bersheste, liljape nevi Strategija taro butikeripa taro Socijalno centro, ko vakti 2022-2026. Nve usluge ka oven ko azhutipa taro ugrozime ćhave.
- ,,Khi strategija pendjardjam hem pravde usluge anglo amari regionalno Sigurno kher vash romnja hem chave zrtve porodichno nasilje , uvedime usluge savetovalishte vash buti chavencar save trpinen naajphare oblikhija naseilje akcentija kho seksualno zlostavime chave kho akhava deo srbijakho . Adjukhare thano dokumentija pendjardo deistulizacija ustanova domiskho . Akhe kho baro pochmindjam te khera buti khe odova . Kher vash chave bizo rodileljskho dikhiphe ,,Dusko Radovic „kho Nish uvedindja usluga prihvatilishte vash chave save thane khotar disfukcionalne porodice , praktichno mukli starateljsvta hem privatimi khe odova kher „, navedindja Dusica Dvidovic , zamenica gdaonachelnice . ,,Diz Nish adjukhare lila mere khaj najugozime sugradjanaja dobinen jenokratno bajardi novchano pomoch vash khinibe ogrev numa vash khiniba nesave troshkija elektrichna energija . Khotar budzeti Dizijakho odvojindjam bajarde sredstvija vash odola potrebe „, poruchindja Dusica Davidovic .