27.januari Maskarmanushego Dive taro ikeriba ki godi o Holokaust
KHi sasti lumija avdive obelezinolphe Medzunarodni dive setibaskhi kho zrtve Holokaust kho znak setibaskho kho dive khana thano 1945. bersh oslobodimo Auschwitz,najchelalo logor mudariphaskho kho astardi Evropa .
Ustavljimo thano 1. novembri 2005 . bersh rezolucija Generalne komunakhe Ujedinime narodoskho, kho znak setibaskho kho dive khana o askherija sovjetskhe Lole askherija oslobodindje Auschwitz.Opredeljime vash dive oslobodjenja Auschwitz , Generalno komuna UN rukhovodindja potreba reafirmacije manushikhane pravija , prevencija hem kazna zlochiniskho genocid , sar4 hem stalno prisutne opasnost khotar rasne , nacionalne hem verskhe mrznje zasnovimi kho prerasude .
Hem generalno sekretari Un Antonio Guterres osudindja thano ozivljavanje antisemitizma hem vikhindja manushen khi sasti lumija „zorale achon protiv mrznja hem netrpljivosti bilo khaj „.
Guaterres thano khi komemoracija mudardengi nacistichkho holokaust kho Park East Synagogue kho New York , ceromonija savi akhava bersh ikherdi virtuuelno sebephi pandemija COVID -19, poruchindjakhaj uznemirindja ole khana saznajindja khaj thano jedva ekhvash barengo sate lumijakho ashundja vash Holokaust , ano savo thano mudardo shov milijonja Jevreija , sar hem milioni pripadnikhija aver nacije ano Dujto lumijkho mariba , a khaj bidjandipha mashkhar therne generacije „phana tabljol „.“ Amaro odgovor kho bidjadipha mora te ovol obrazovanje . Vlade svud isiolen odgovornost te poduchinen khotar uzasija holokaust“, izjavindja thano Guterres.
PLANI NACISTIJENGO
„Plan nacistijengo thano predvidindja nashaviba Romengo hem Jevrejengo khotar rasne razlogija , na sar ideoloshkho protivnikho numa dushmani Germanijakho . Deportacija Romengo trajindja thani ano period mashkhar februar 1943. hem jula 1944. bersh . Sar posledica organizovano program ,kho okhvir logor mudariphaskho Aushvic Birkenau dji 2. Avgust 1944. bersh funkcionishindja thano podlogor vash Roma – Zigeunerlager. Zatochime Roma sine khotar teritorija Germanijakho , sar hem okupirime drzava sar Austrija , Cehoslovachkha , Poljskha , Francuskha , Jugoslavija , Belgija , numa hem khotar podruchije Norveshkha , Spanija hem okupirimo deo Sovjestskhi Savez . Anglo navedeno period , kho Zigeunerlager arakhlo thano povishe khotar 23. 000 Roma , khotar save 20.000 likvidirimo . Kho razdoblje mashkhar maja 1943. hem avgust 1944. bersh , kho chekhat Zigeunerlagera sine loshno ,, lekhari „Jozef Mengele savo thano vrshindja organizovane eksperimentalija upro Roma, posebno upro chave . Phohari thano pedjarutno khaj o Roma sine chivde khaj kho dikhlo than khi pli garderoba phiravena oznakhe kho oblik khalo trougao . Bivsho kancalar Germanijakho Vili Brant ple vakhtiskho mothovdja podatkhe khaj thano mashkar Dujto lumijakho mariba mudardo ekvash milioni Roma , numa neve podatkhe vakheren on thane 1,2 milionja zrtve . Phobuderi Roma mudarde thane khi Germanija , palo odova kho podruchije bivshe Kraljevine Jugoslavije sine 300.000 Roma , khotar save thane ekhvash mudarde anglal numa khi deportacija , sarhem kho koncetracione logorija . Khi Srbija thano khotar nacistija mudardo 46.000 Roma , khi NDH 80 000.Najbare mudariba Romengo khi teritorija okupirime Srbijakokho Dujto lumijkho mariba ulo nakho oktobri 2941. bersh khana o Germanskhe okupacione snage , khi saradnja srbikane kvinslishki vlastija , sprovodindje masovno program upra civilija stavnovnikhija kho Kraljevo hem Kragujevac kho znak odmazde vash likvidacija pobuder pripadnikhija Vermahta khotar rig komunistijengo .Mashkhar pobuder hiljada neduzna civilija mudarde kho akhava masovno zlochin sine hem baro numero Romengo .
Kho Holokaust nakhiba Dujto lumijakho mariba mudardo thano milion hem 200 hiljada Roma , pobuderi khotar ekhvash lengro numero khi Evropa . Jevreija , Roma sine dujto kho spiskho vash nacistichkho sistemasko istrebljenje . Palo sa akhava o Roma hem avdive thane progonime . Svakho progon , diskriminacija hem nasilje thane dokaz khaj lumija phana nane vilea hem umoa prihvatindja chachipa khotar holokaust Romengo „.
“Keriba taro akava tekst shaisarda EUROPEAN endowment for democracy. Gndipa thaj ramosardipa ko akava teksti sikavena gndipa taro autori ko projekti „ Dodatna podrška EU medijima u Srbiji tokom pandemije COVID-19 – Podrška Roma World“ thaj na sikavi gndipa taro EUROPEAN endowment for democracy.“