Međunarodni Dan sećanja na Rome stradale u Drugom svetskom ratu!

16. decembra je sećanje na 16. decembar 1942. godine, kada je Hajnrih Himler izdao naredbu za sistematsko upućivanje Roma u koncentracione logore radi njihove likvidacije. Na osnovu naredbe od 29. januara 1943. određeno je da Romi budu deportovani u logor smrti Aušvic-Birkenau.

Deportacija je trajala od februara 1943. do jula 1944. godine. Kao posledica organizovanog pogroma, u okviru logora smrti Aušvic-Birkenau do 2. avgusta 1944. godine funkcionisao je podlogor za Rome, “Cigojnerlager” (Zigeunerlager). Zatočeni Romi poticali su sa teritorije Nemačke, kao i iz okupiranih država poput Austrije, Čehoslovačke, Poljske, Francuske, Jugoslavije, Belgije, ali i sa područja Norveške, Španije i iz okupiranih delova Sovjetskog Saveza. Tokom tog perioda u “Cigojnerlageru” zatočeno je više od 23.000 Roma, od kojih je oko 20.000 likvidirano.

Brojna su stratišta civila, Srba, Roma i Jevreja širom Srbije. Staro sajmište, Banjica, Jajinci, Jabuka kod Pančeva, logor “Crveni krst” u Nišu, stratište na Arapovom brdu u Leskovcu samo su neka od njih. Genocid nad Romima u Drugom svetskom ratu predstavlja jednu od najtragičnijih epizoda tog oružanog sukoba koja je kod savremenih generacija skoro potpuno zaboravljena.

Koalicija romske omladine Srbije se  oglasio Saopštenjem u cilju podizanja svesti o značaju ovog dana i potiskivanju ključnog perioda u istoriji romskog naroda u Evropi
LINK za Saopštenje

Nacionalni dan sećanja na stradale Rome u II svetskom ratu
Danas se navršava 75. godina od kada je po naredbi zapovednika SS-trupa i Gestapoa
Hajnriha Himlera započeto sistemsko uništavanje naših predaka iz evropskih država, izdata 16.
decembra 1942. godine. Ovom naredbom započeta je deportacija Roma i Sinta u „porodični logor“
Aušvic – Birkenau (Cigojnerlager). Zatočeni ovog logora poticali su sa teritorija Nemačke, kao i
okupiranih država, poput Austrije, Češko-Slovačke, Poljske, Francuske, Jugoslavije, Belgije, ali i sa
područja Norveške, Španije i okupiranog dela Sovjetskog Saveza. Ovom prilikom Koalicija romske
omladine (KROS) podseća da do dana današnjeg nisu isplaćene reparacije žrtvama Roma i Sinta od
strane Savezne Republike Nemačke!
Sedamdeset i više godina nakon II Svetskog rata još uvek nemamo utvrđen tačan broj stradalih
Roma i Sinta, a jedan od razloga je upravo što se niko nije ozbiljnije bavio ovom temom. Povodom
obeležavanja ovog dana KROS naglašava potrebu na sećanje stradanja i likvidacije izmedju 500.000 i
2 miliona evropskih Roma i Sinta. Prema podacima stradalo je 90 % Roma koji su pre rata živeli u
Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca, ovo je jedini podatak koji postoji.
Dugo vremena Romi i Sinti nisu postojali kao žrtve, i bili su odvojeni od javnog poimanja i
shvatanja Aušvica i nacističke politike rasnog progona i istrebljenja koju Aušvic predstavlja.
Početkom 80-tih godina prošlog Veka, zahvaljujući velikom broju različitih aktivnosti organizacija
Roma i Sinta, žrtava i potomaka nacističkog progona i istrebljenja, u medijima i političkim krugovima
počinje debata o stradanju Roma i Sinta u II svetskom ratu.
16. decembra 1994. Bundesrat (Gornji dom nemačke savezne skupštine) odao je poštu
Romima i Sintima koji su bili žrtve nacističkog progona i istrebljenja, u ceremoniji koja se završila
minutom ćutanja. Od tada Bundesrat održava takve ceremonije svake godine, tokom svog zasedanja,
na dan koji je najbliži 16. decembru, godišnjici Himlerove naredbe iz 1942. godine.
Genocid nad Romima ostao je u senci največim delom zbog veoma malo sačuvanih istorijskih
izvora, arhivskih dokumenata, svedočenja i foto-materijala. Zato je naša moralna obaveza prema
stradalima da se sećamo njihove patnje kako se istorija ne bi ponovila u budućnosti! Romi su i dalje
na marginama društva, a savremeni oblici isključenosti i diskriminacije nastavili su da opstaju i
nakon II Svetskog rata u svim državama Evrope.