16.Maj – Dan sećanja na otpor Roma u zloglasnom logoru Aušvic-Birkenau – 1944.godine
U zlogasnom nemačkom koncentracionom logoru Aušvic-Birkenau 16.maja 1944. godine pobuna romskih zatočenika.
Pobuna zatvorenika dogodila upravo tamo gde je najmanje očekivana. Romski narod u koncentracionom logoru Aušvic-Birkenau se pobunio i suprotstavio zločincima u pokušaju da sačuvaju svoj i živote svojih sunarodnika 16. maja, 1944. godine. Kada su logoraši kampa saznali da se planira njihova eliminacija, kako bi se napravilo mesta za nove zatvorenike, pobunili su se. Nemačke vojnike su dočekali kamenjem, drvenim pločama, žicama. Oružje koje su Romi koristili nije moglo da se meri sa nemačkim, ali su i vojnici osetili posledice borbe i plan o eliminaciji Roma i Sinta odložili.
Ovo je bio prvi organizovani otpor zatočenika u ovom logoru. Nažalost, logoraši su uspeli da odlože neizbežno samo na par meseci. Nemački SS je u noći između 2. i 3. avgusta te godine „likvidirao ciganski kamp“ i skoro 2 hiljade i 900 žena, dece, starih i bolesnih Roma i Sinta je tokom te noći prvo ugušeno u gasnim komorama a potom spaljeno u krematorijumu.
Genocid nad Romima ostao je u senci največim delom zbog veoma malo sačuvanih istorijskih izvora, arhivskih dokumenata, svedočenja i foto-materijala. Različitim aktivnostima preživelih, njihovih prodica i potomaka tokom 80-tih godina prošlog veka je počelo da se govori u javnom prostoru o zločinama koji su počinjeni pre početka, tokom II svetskog rata, kao i po završetku ovog perioda u cilju opravdanja nacističkih poduhvata.
Dan otpora Roma služi kao dokaz da niko nikada ne može u potpunosti da slomi i potčini čoveka, bez obzira na to sa kolikim nivoom straha, nasilja i smrti da se suočava.
Today is Romani Resistance Day:
On 16 May 1944, the SS in Auschwitz wanted to send the Sinti and Roma detained there to the gas chambers. But they resisted: Armed with stones and tools they barricaded themselves in the barracks. They succeeded in escaping their destruction for the time being. The uprising in Camp Section II B of Auschwitz-Birkenau, the „Gypsy Camp“, was a culmination of the resistance which the Sinti and Roma made in many ways against the persecution and annihilation by the Nazis.
On 16 May 1944, the SS in Auschwitz wanted to send the Sinti and Roma detained there to the gas chambers. But they resisted: Armed with stones and tools they barricaded themselves in the barracks. They succeeded in escaping their destruction for the time being. The uprising in Camp Section II B of Auschwitz-Birkenau, the „Gypsy Camp“, was a culmination of the resistance which the Sinti and Roma made in many ways against the persecution and annihilation by the Nazis.
